Tag Archive for: joga online

Polana Lipków: odetchnij wreszcie i bezpłatnie poćwicz jogę w plenerze

Wakacje coraz bliżej. Nasza Fundacja „Aktywni Dłużej” i Szkoła Jogi Halasana we współpracy z Gminą Stare Babice, po raz kolejny przygotowały niespodziankę dla wszystkich mieszkańców naszej Gminy i okolic.  Będą to bezpłatne zajęcia jogi na Polanie Lipków. Patronat honorowy nad wydarzeniem na terenie Parku objął Kampinoski Park Narodowy. To już 5 edycja plenerowych zajęć, które cieszą się rosnącą popularnością i jednocześnie 2. odsłona w czasie pandemii.

Joga co weekend

W letnie niedziele w czerwcu, a także w soboty w lipcu, sierpniu i wrześniu będą odbywały się godzinne, bezpłatne zajęcia dla wszystkich chętnych miłośników ruchu na świeżym powietrzu.

– Nasz projekt z roku na rok rozwija się. Jest adresowany do szerokiego grona odbiorców, zarówno Seniorów, ich rodzin, uczestników zajęć jogi w Szkole Halasana, jak i wszystkich chętnych z Gminy Stare Babice. Myślę, że w tym roku po długim lockdownie i wielu ograniczeniach, możliwość aktywności na świeżym powietrzu jest dla nas szczególnie istotna – podkreśla Małgorzata Baranowska, Prezes Fundacji Aktywni Dłużej. Doświadczenia z ubiegłego roku nauczyły nas jak bezpiecznie wykorzystywać możliwości ruchu na świeżym powietrzu w tym trudnym czasie – dodała Małgorzata Baranowska.

Bezpieczna forma ruchu

Zajęcia będą prowadzone w oparciu o autorską metodę Fundacji Aktywni Dłużej i 13 letnie doświadczenie trenerów Szkoły Jogi Halasna, czyli połączenie jogi, ćwiczeń korygujących postawę, uważnego ruchu i świadomej pracy ciała we wszystkich płaszczyznach. Celem zajęć jest poprawa zdolności motorycznych, elastyczności i równowagi. Wszystko to wzbogacone o techniki oddechowe i relaksacyjne. Dzięki spojrzeniu na jogę w nurcie akademickim (Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie), trening jest przystosowany do ograniczeń i możliwości ćwiczącego – a to jest szczególnie istotne w pracy z osobami z problemami z kręgosłupem, stawami lub po prostu związane z ograniczeniami wynikającymi z wieku.  

– W dobie pandemii, zamknięcia obiektów sportowych byliśmy skazani na dosyć podstawowy trening, który często sami sobie fundowaliśmy (bieganie, rower, marsz z kijkami). Wiele osób w ogóle zapomniało w tym czasie o regularnej rekreacji ruchowej. Zwiększony stres, którego przyczyną była sytuacja epidemiologiczna, zamknięcie w domach plus ograniczone możliwości treningu spowodowały, że jesteśmy spięci, mamy przykurcze, częstsze kontuzje. Nawet jeśli nie masz z jogą nic wspólnego, a ćwiczysz coś innego przyjdź na Polanę. Twoje ciało potrzebuje rozciągania i rozluźnienia – dodaje Małgorzata Baranowska.

Instruktorzy Fundacji Aktywni Dłużej mają wieloletnie doświadczenie w pracy z różnymi osobami z problemami aparatu ruchu oraz z Seniorami. Swoją wiedzę zdobywali m.in. w Akademii Wychowania Fizycznego – na Wydziale Rehabilitacji i Wydziale Wychowania Fizycznego, a także w Wyższej Szkole Rehabilitacji.

Terminarz zajęć na Polanie Lipków, wszystkie zajęcia ruszają o godz. 10.00

CZERWIEC – zajęcia w NIEDZIELE

13. czerwca
20. czerwca
27. Czerwca

LIPIEC – WRZESIEŃ – zajęcia w SOBOTY

3. lipca

10. lipca

17. lipca

24. lipca

31. lipca

14. sierpnia

21. sierpnia

28. sierpnia

4. września

11. września

18. września

25. września

Hortiterapia czyli aktywna terapia ogrodem

Horiterapia to wyrażenie raczej rzadko występujące w Polsce. Jak sama nazwa wskazuje jest to terapia, której głównym przedmiotem zainteresowania jest ogród i jego zbawienny wpływ na zdrowie. Zalety hortiterapi przybliża dziś na naszym blogu Monika Oklesińska, studentka Terapii Zajęciowej, Wydziału Rehabilitacji warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Tekst powstał jako element projektu Akademia Zdrowego Seniora we współpracy Fundacji Aktywni Dłużej i warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego.

Hortiterapia inaczej nazywana jest terapią ogrodem. W Polsce ze względu na pogodę jest rzadko spotykana. Wiele placówek, gdzie takowa terapia występuję decyduje się na przeprowadzenie jej dopiero późną wiosną, by zakończyć ją wczesną jesienią. Istnieją jednak placówki oferujące sale do horiterapii, jednak jest ich bardzo mało. Głównym czynnikiem decydującym o tym, że nie ma takich miejsc jest to, że placówki z różnymi formami terapii skupiają się głównie na umiejętnościach bezpośrednio związanych z czynnościami domowymi oraz artystycznymi.

Walka ze stresem

Jednak hortiterapia ma bardzo duży potencjał, jeśli chodzi o terapię. Przede wszystkim prowadzenie ogrodu ma za zadanie zredukować przewlekły stres, poprzez skupienie się na wykonywaniu konkretnych czynności ogrodowych. Przez to można również spokojnie uporządkować myśli oraz zrównoważyć negatywne emocje.

Innymi korzyściami wpływającymi bezpośrednio na zdrowie fizyczne to redukcja tkanki tłuszczowej oraz wzrost kondycji fizycznej i zapanowanie nad oddechem poprzez wykonywania czynności ogrodowych.

Zajęcie dla starszych i młodszych

Dodatkowo ten rodzaj terapii skupia się również na jednym konkretny aspekcie jakim jest wykształcenie w sobie odpowiedzialności. Głównie dotyczy to ludzi młodych – gdzie trening cierpliwości poprzez sprawowanie opieki nad roślinami daje dobrą lekcję życia. U osób dorosłych zazwyczaj ta metoda terapii jest formą organizacji czasu wolnego oraz ma dawać satysfakcję z osiągniętej estetyki. Jest to spowodowane tym, że ludzie starsi z większą wrażliwością podchodzą do pielęgnacji roślin, a ich praca owocuje w piękne ogrody czy też zadbaną hodowlę roślin domowych.

Skupiając się jednak na organizacji takiej terapii w dużej grupie liczącej kilka do kilkunastu osób, należy wziąć pod uwagę to, że nie każdy może być zainteresowany zajęciami w postaci prowadzenia ogrodu. W tej terapii należy uwzględnić pełną dowolność uczestników w wzięciu udziału w poszczególnych zadaniach. Zazwyczaj podział uwzględnia: sadzenie roślin, pielenie chwastów, dbanie o wygląd ogrodu poprzez wybranie odpowiednich sadzonek oraz projektowanie przestrzeni wolnej. Jeśli jednak wśród grupy znajdą się osoby, które nie będą zainteresowane braniem udziału w poszczególnych zadaniach można zaproponować sam odpoczynek w ogrodzie. Zazwyczaj taka forma ma za zadanie zachęcić do spędzenia czasu na świeżym powietrzu.

Czym jest ogród sensoryczny

Jeśli jednak samo podziwianie ogrodu to za mało, a zarazem uczestnicy nie są zainteresowani jego tworzeniem można zaoferować spacer. Zazwyczaj są to pobliskie parki, ale również można uwzględnić ogrody sensoryczne. W Polsce istnieje kilka takich miejsc między innymi w Muszynie, które oferują oddziaływanie na wszystkie pięć zmysłów jakimi są: węch, dotyk, smak, wzrok oraz słuch. Ogrody te zostają stworzone specjalnie pod wymagania osób, dla których eksploracja przyrody jest ważna, ale również miłe spędzenie wolnego czasu, przy możliwości zapoznania się z nowymi formami terapii.

Własny ogród w domu

Hodowla roślin domowych to również metoda hortiterapii. Prowadzenie własnej pielęgnacji w warunkach domowych różni się tylko i wyłącznie brakiem większej przestrzeni na świeżym powietrzu, którą można zagospodarować roślinami. Jeśli terapia ogrodem jest interesująca dla – danej osoby, nie powinna stanowić ograniczenia jakim jest brak samego ogrodu. Dużo ludzi decyduje się na mniej wymagające rośliny, jeśli chodzi o pielęgnację. W większych ilościach mogą one stworzyć domową dżunglę, która daje poczucie satysfakcji oraz estetyki. Osoby, które chcą dodatkowo zachęcić do zapoznania się z hodowlą domową z młodszymi mogą wykonać las w słoiku. Takie przedsięwzięcie zajmuje mało miejsca, a jego tworzenie może być dobrą zabawą za równo dla starszych jak i młodszych.

Bibliografia

1. Kuleczka-Raszewska M.,Ogrodoterapia, Difin, 2019

2. Zwiślak G., Hortiterapia jako narzędzie wpływające na poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego człowieka

3. Stepulak M. Z., Znaczenie hortiterapii w pracy z osobami starszymi, Zeszyty N aukow e Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, 2018

Mądrość życiowa pokoleń w Akademii Zdrowego Seniora

Czy osoby młode mogą nauczyć się czegoś od Seniorów, a Seniorzy mogą czerpać inspirację od osób młodych? Czy różne pokolenia może coś łączyć? Na wszystkie te pytania próbowaliśmy odpowiedzieć w czasie ostatniego warsztatu w ramach Akademii Zdrowego Seniora, który nasza Fundacja realizuje wspólnie z Akademią Wychowania Fizycznego w Warszawie. Zajęcia prowadziła Sara Piotrowska, studentka III roku Terapii Zajęciowej Wydziału Rehabilitacji AWF.

Nauka dla młodych

W dzisiejszych czasach można odnieść wrażenie, że młodzież coraz rzadziej korzysta z mądrości życiowej osób starszych. A przecież seniorzy są ogromną skarbnicą wiedzy oraz doświadczenia i co więcej, chętnie się nią dzielą. Czego osoby młode mogą nauczyć się od starszego pokolenia?

  • Szacunku do drugiego człowieka
  • Miłości na całe życie
  • Budowania szczerych relacji i wieloletnich przyjaźni
  • Akceptowania wad i cieszenią się z zalet partnera/partnerki
  • Rozmawiania o miłości, definiowania miłości
  • Wyciągania wniosków z przeszłych wydarzeń
  • Akceptowania rzeczy, na które nie można mieć wpływu
  • Patriotyzmu, szacunku do historii i kultury
  • Umiejętności dbania o dom i rodzinę
  • Radzenia sobie z trudnościami dnia codziennego
  • Docenienia wartości życia, doświadczeń, innych ludzi i siebie
  • Zrozumienia, że każdy popełnia błędy i nie warto się poddawać
  • Pamiętania o rodzinie i zrozumienia, jak ważne są chwile z bliskimi
  • Uczciwości wobec innych ludzi i siebie
  • Nie rozpamiętywania przeszłości
  • Radości życia i spełniania swoich marzeń oraz pasji
  • Nie wstydzenia się tego kim jesteśmy
  • Zdolności rozumienia emocji innych i reagowania na nie
  • Świadomości, że dzisiejsze zachowanie wpływa na przyszłość

Przykładów jest mnóstwo. Młodzi ludzie szczególnie w czasach Internetu zaniedbują relacje międzypokoleniowe. Dużą rolę w takim zachowaniu odgrywa sposób myślenia młodzieży o seniorach. Może wydawać się im, że osoby starsze nie nadążają za rozwojem technologii, nie rozwijają pasji, izolują się od społeczeństwa i niechętnie dzielą się swoją wiedzą. Tymczasem Seniorzy mogą być niesamowicie aktywną grupą i być sprawniejsi od niejednego nastolatka. Istnieje wiele  kont na portalach społecznościowych, na których seniorzy zdobywają miliony wyświetleń i obserwujących. Spełniają się występując w programach rozrywkowych, uprawiają sporty ekstremalne, tańczą, tworzą muzykę, pobijają rekordy w wielu dziedzinach. Pokazują, że niemożliwe nie istnieje.

Nauka dla Seniorów

Skoro młode osoby mogą czerpać wiedzę od osób starszych, to czy istnieją obszary życia, w których to seniorzy mogą nauczyć się czegoś od młodzieży? Oczywiście, że tak.

  • Posługiwania się komputerem, telefonem, tabletem
  • Podążania za nowoczesną technologią
  • Bezpieczeństwa w Internecie
  • Odwagi w doświadczaniu nowych rzeczy
  • Pokonywaniu własnych słabości
  • Ciekawości i otwartości na świat
  • Tolerancji w stosunku do innych ludzi
  • Wiary w swoje możliwości
  • Odwagi w wyrażaniu siebie poprzez strój, wygląd, makijaż
  • Poczucia, że warto się uczyć i poznawać świat
  • Asertywności
  • Młodzieńczej bezczelności

Każda osoba starsza była kiedyś młoda i miała w sobie dziecięcą ciekawość. A przecież ta ciekawość zostaje z nami aż do końca życia. Czasami tylko pod ciężarem doświadczeń i przeżyć głęboko się ukrywa. Nie warto z niej rezygnować.

Relacje międzypokoleniowe

Czy możliwe jest, żeby dwa pokolenia coś połączyło? Czy mimo różnicy wieku obie strony mogą się ze sobą świetnie bawić? Tutaj również odpowiedź brzmi tak. Można powiedzieć, że Seniorzy, przeżywają przy młodzieży swoją drugą, a może i kolejną, młodość. Często podkreślają, że młode osoby dodają im radości, pasji, otwartości, odwagi, werwy i energii do działania. Młodzi za to przebywając z Seniorami widzą, że starość wcale nie musi być nudna, szara i smutna. Co więcej, łącząc osoby młode i starsze przez wspólne działania możliwe jest przełamywanie stereotypów wiekowych. Osoby młode chcą dzielić się swoją energią i bardzo doceniają inicjatywę osób starszych.

Powstaje coraz więcej programów oraz projektów w gminach, uniwersytetach i szkołach, podczas których organizowane są wspólne wycieczki i spotkania seniorów z młodzieżą. Na takich spotkaniach powstają przyjaźnie i znajomości na lata. Pokazują one, że różnica wieku może w niesamowity sposób łączyć ludzi. Wiek to przecież tylko liczba 😊

Bibliografia:

  1. Newsweek Psychologia Extra 4/17
  2. Pikuła Norbert „Mądrość życiowa osób starszych paradygmatem wychowawczym współczesnej rodziny”
  3. Co zawdzięczamy swoim babciom i dziadkom? Styczeń 2001, www.cbos.pl
  4. Dyczewski, L. 1994. Ludzie starzy i starość w społeczeństwie i kulturze. Lublin: Wyd. KUL.
  5. https://www.youtube.com/watch?v=JFkcD8A7Tk8
  6. Hill R., D. 2009, Pozytywne starzenie się. Młodzi duchem w jesieni życia, Wydawnictwo Laurum, Warszawa.

Muzykoterapia jako narzędzie rehabilitacji

Czy wiecie, że muzykoterapia może być formą rehabilitacji? W tym przypadku wpływ leczniczy na pacjenta wywiera muzyka. Na ten temat piszą dziś na naszym blogu Paulina Mroczek i Monika Oklesińska, studentki Terapii Zajęciowej, Wydziału Rehabilitacji warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Tekst powstał jako element projektu Akademia Zdrowego Seniora we współpracy Fundacji Aktywni Dłużej i warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego.

Muzykoterapia jest najbardziej efektywną formą terapii z dziedziny sztuki. Jest to spowodowane tym, że tak naprawdę większość z nas ma do czynienia z muzyką. Czy to zawodowo, grając na jakimś instrumencie, czy może bardziej amatorsko – śpiewając głośno ulubione piosenki w gronie znajomych lub słuchając muzyki w drodze do pracy.  Ten rodzaj sztuki otacza nas nawet w sklepach czy na ulicach, gdzie z ochotą przystajemy by posłuchać artystów ulicznych.  Każdy z nas ma też ulubione gatunki muzyczne, wykonawców czy utwory, których mógłby słuchać bez końca.

Otoczeni dźwiękiem

Sama muzykoterapia pojawia się w naszym życiu już od najmłodszych lat. Możemy się z nią spotkać już na etapie dzieciństwa, najczęściej w przedszkolu podczas zajęć rytmicznych. Zazwyczaj polega na odtwarzaniu dźwięków, czy na odnajdywaniu wspólnego tempa wraz z resztą grupy do granej melodii.

W późniejszych etapach życia możemy spotkać z się z tą dziedziną terapeutyczną na zajęciach grupowych i indywidualnych. Plan przebiegu zajęć zależy od terapeuty.  Jednak najczęściej są to: zajęcia dźwięko-naśladowcze – z udziałem instrumentów, czy związane ze słuchaniem muzyki. Tematyka jest dowolna. Podjęcie takiej terapii jest wskazane dla osób, które przebywają w ośrodkach stałego pobytu, gdzie taka dziedzina może pomóc uporać się im z emocjami. Często jednak pod nazwą “muzykoterapia” kryje się forma spędzenia czasu wolnego. Rzeczywiście do tej pory wiele ośrodków oraz miejskich domów kultury oferowało udział w takich zajęciach, jako po prostu formę rozrywki.

Coraz częściej można się również spotkać z sesjami indywidualnymi. Takie zajęcia są dostosowane do potrzeb i zainteresowań samego uczestnika. Najczęściej szczególnie u młodzieży, dorosłych oraz osób starszych można spotkać się z odsłuchaniem utworów, oraz rozmowie na temat emocji, które dostarczyły. Czasami muzykoterapia jest również łączona z zajęciami plastycznymi, gdzie uczestnik ma wyrazić swoje odczucie na temat odsłuchanego dzieła w formie plakatu kolażu, rzeźby czy zwykłej pracy plastycznej.

Korzyści muzykoterapii

Muzykoterapia wspiera nie tylko pamięć, koncentrację, ale pomaga także budować relacje z innymi podczas wspólnych zajęć. Dodatkowo dzięki wpływowi na uczucia, ich pojmowanie oraz wyrażanie powoduje, że nasze podejście do siebie i otoczenia staje się bardziej łagodne. Muzyka również ma wpływ na psychosomatyczny ustrój człowieka. Jej wpływ na mózg i jego funkcje jest znaczące w szczególności przy chorobach demencyjnych oraz przy Zespole Alzhaimera. Jej pobudzający i relaksujący charakter wspomaga funkcje pamięciowe grupy osób z tymi schorzeniami oraz wywiera wpływ na aktywność codzienną.

Bibliografia

  1. C.A. Malchiodi, Arteterapia podręcznik, Harmonia Universalis, Gdańsk, 2014
  2. B. Łoza, A. Chmilnicka-Pastoka, Arteterapia część 1, Difin, Warszawa 2014
  3. B. Łoza., Chmielnicka-Płaskota A., Arteterapia: teoria, praktyka, projekty. Tom II: Praktyka, Warszawa 2014

Aktywność intelektualna Seniorów. Jak dbać o funkcje poznawcze

Co należy do aktywności intelektualnej, jakie wyróżniamy funkcje poznawcze oraz w jaki sposób można o nie dbać – o tym wszystkim u nas na blogu pisze Paulina Mroczek, studentka Terapii Zajęciowej, Wydziału Rehabilitacji warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Tekst to element projektu Akademia Zdrowego Seniora we współpracy Fundacji Aktywni Dłużej i warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego.

Funkcje poznawcze

Wyróżniamy główne grupy funkcji poznawczych. Możemy je podzielić na podstawowe i złożone. Do podstawowych zaliczamy:

  • Percepcja – zdolność do odbierania bodźców, nie każdy odbiera ten sam bodziec tak samo. Prosty przykład ze znanym wielu osobom zdjeciemństwo zdjęcia na których było widać kaczkę lub królika, albo ten drugi z dwiema kobietami?
  • Uwaga – proces poznawczy, który pozwala nam wyciągnąć z otoczenia bodziec, który nas interesuje, jest dla nas ważny. Możemy wyróżnić jej funkcje i cechy, które nieodłącznie występują przy tym procesie.
  • Pamięć – ten temat został bardzo szeroko omówiony na poprzednim warsztacie przez Monikę Łoskot. Jest to funkcja, o którą musimy szczególnie dbać.
  • Myślenie – pośredniczy w rozumieniu świata, pozwala nam przetwarzać informacje i formułować je w łańcuch czynności umysłowych. Możemy podzielić proces myślenia na asocjacyjny (mimowolny, nieukierunkowany) i ukierunkowany (prowadzi on do rozwiązania problemów).

Złożone funkcje poznawcze

  • Funkcje językowe – są one niezbędne do wyrażania naszych myśli i słów, pozwalają nam na komunikowanie się z innymi osobami.
  • Rozwiązywanie problemów – możemy wyróżnić różne sposoby na rozwiązanie problemu. Pierwszym z nich są algorytmy. Jest to sposób, który zastosowany w odpowiedni sposób zawsze prowadzi do rozwiązania. Przykładem algorytmów są twierdzenia matematyczne np. twierdzenie Pitagorasa. Drugim sposobem na rozwiązywanie problemów są heurystyki. Jest to pewnego rodzaju droga na skróty, która nie gwarantuje nam rozwiązania. Korzystając z niej możemy ominąć poprawne rozwiązania.

Funkcje poznawcze odgrywają znaczącą rolę na każdym etapie życia. Warto zauważyć, że o nasz mózg możemy dbać w najprostszych czynnościach dnia codziennego!  Możemy wykonywać czynności, które są dla nas zautomatyzowane ręką niedominującą. Podczas podróży komunikacją miejską zachęcam do dodawania lub mnożenia numerów rejestracyjnych samochodów przejeżdżających obok. Dla przykładu, jeśli numer rejestracyjny wygląda tak: WB 527K1 możemy dodać liczby 5+2+7+1=15 lub je pomnożyć 5x2x7x1= 70. A jeśli jesteśmy w domu wystarczy, że weźmiemy do ręki kości do gry, możemy zacząć od jednej lub dwóch i stopniowo zwiększać ich ilość. Ćwiczenie polega na sumowaniu liczby oczek. Kości umieszczamy pod dłonią, aby były zasłonięte.  Rękę podnosimy jedynie na 2 sekundy, aby zobaczyć oczka kostek. Następnie zasłaniamy je i podajemy wynik sprawdzamy, czy się zgadza i powtarzamy ćwiczenie od początku mieszając kostki.


Do aktywności intelektualnej możemy zaliczyć rzeczy takie jak:

Bibliografia

S. A. Rathus [2004] Psychologia współczesna. Gdańskie wydawnictwo psychologiczne

P. Marcine [2007] Funkcjonowanie intelektualne w okresie starości. Gerontologia Polska tom 15 nr 3 (s.69-75)

P.Francuz [2000] Mechanizm uwagi. Przegląd zagadnień w perspektywie psychologicznej i neurofizjologicznej

Trenuj mózg – dlaczego warto ćwiczyć pamięć

Czym jest pamięć i jakie są jej rodzaje? Gdzie jest ona ulokowana? Co sprzyja pamięci? Po co nam trening pamięci? Odpowiedzi na te pytania udziela dziś na naszym blogu Monika Łoskot, studentka III roku Terapii Zajęciowej, Wydziału Rehabilitacji warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Tekst to element projektu Akademia Zdrowego Seniora we współpracy Fundacji Aktywni Dłużej i warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego.

Z tematem pamięci spotyka się każdy z nas, gdyż jest ona związana bezpośrednio z działaniem układu nerwowego. Stanowi nieodzowny element codzienności człowieka. Jednak czy potrafimy dbać o naszą pamięć? Zwykle na co dzień nie zwraca się na nią szczególnej uwagi, póki nie odczujemy że coś się dzieje. Warto się temu przyjrzeć.  Nie tylko chodzi o zapobieganie chorobom na tle poznawczym (choć to również jest istotne), ale także by sprawnie i efektywnie działać i móc się rozwijać.

Definicja pamięci

Można spotkać się z różnymi definicjami pamięci. Warto podkreślić, że jest ona ważnym aspektem w życiu każdego człowieka. Najprościej ujmując z biologicznego punktu widzenia pamięć jest zdolnością magazynowania, przechowywania i wydobywania informacji zebranych wcześniej z otoczenia. To jedna z fundamentalnych funkcji obecnych w przyrodzie, która zapisana jest w kodzie DNA organizmu. U człowieka pamięć jest gromadzona w szarych komórkach kory mózgowej mających strukturę białkowych cząsteczek. Nazywa się je engramami. W psychologii widnieją dwie definicje pamięci. Pierwsza mówi o tym, że jest to umiejętność stanowiąca ważną składową wyposażenia jednostki, która zależy od jej indywidualnych predyspozycji. Złożona jest z wielu zdolności o charakterze specyficznym, różnorodnym na przykład pamięci wzrokowej czy czuciowej. Możliwe jest doskonalenie bądź ćwiczenie owej zdolności. Druga natomiast określa pamięć jako pewien proces psychiczny przebiegający w czasie, składający się z faz, które pojawiają się stale w tej samej kolejności. Wyróżniamy 3 podstawowe fazy tworzenia i gromadzenia pamięci:

  • zapamiętywanie (kodowanie) – odbieranie i przetwarzanie docierających informacji z  zewnątrz przez zmysły w taki sposób, by możliwe było umiejscowienie ich w pamięci,
  • przechowywanie – utrzymywanie zdobytych informacji w pamięci mimo upływu czasu,
  • odtwarzanie-znalezienie i wydobycie informacji nam potrzebnych z pamięci.

Ulokowanie pamięci przebiega w różnych obszarach mózgu. Kluczową rolę dla procesu zapamiętywania odgrywają dwa płaty mózgu: czołowy – w pamięci krótkotrwałej i  przetwarzaniu informacji oraz skroniowy – w pamięci długotrwałej, organizacji i magazynowaniu informacji. Ważnym elementem będącym centrum organizacji pamięci długotrwałej i przestrzennej jest hipokamp. Ciekawostką jest fakt, że pełną dojrzałość owa struktura osiąga około drugiego roku życia. Skutkiem jej uszkodzenia bądź zaniku jest między innymi wystąpienie choroby Alzheimera.

Trzy stadia pamięci

Informacja staje się częścią naszej trwałej pamięci, gdy przejdzie przez trzy etapy (stadia) pamięci. Początkowo treści docierają do pamięci sensorycznej, następnie kierują się do pamięci krótkotrwałej (operacyjnej), ostatnim zaś magazynem jest pamięć długotrwała. Pamięć sensoryczna przemija najszybciej, utrzymuje wyłapane bodźce, na przykład obrazy, zapachy czy dźwięki maksymalnie do 1 sekundy. Pamięć krótkotrwała zwana również roboczą, świeżą jest nietrwała, łatwo ulega zaburzeniom i odpowiada za zdobywanie nowych informacji, proces uczenia się. Jest to na przykład dopiero co usłyszany numer telefonu (prawdopodobnie zapamiętamy część z tego co usłyszeliśmy). Ten rodzaj pamięci prowadzi do tworzenia i przetwarzania pamięci starej-długotrwałej. Proces jej przetwarzania odbywa się w hipokampie i w postaci engramów dociera do różnych ośrodków korowych płata czołowego, skroniowego (pamięć słuchowa), ciemieniowego (pamięć czuciowa) i potylicznego (pamięć wzrokowa). Pamięć długotrwała jest o wiele bardziej odporna na wszelkie zaburzenia w porównaniu do pamięci świeżej. Zadając sobie pytania : „Kto napisał Hamleta”, „Jak wabi się pies sąsiada” czy „W którym roku była bitwa pod Grunwaldem” dotykamy właśnie tego rodzaju pamięci. 

Po co nam trening pamięci

Stosując trening pamięci, czyli liczne ćwiczenia oparte na grach i zagadkach logicznych, skojarzeniowych, ruchowych wzmacniamy, poprawiamy i przywracamy naszą pamięć. Kluczowe do zapamiętywania informacji staje się powtarzanie danego materiału, przeżywanie docierających do nas bodźców (jeśli jakieś zdarzenie wzbudziło w nas silne emocje, to bardzo możliwe, że bardziej utkwi nam w pamięci), kojarzenie różnych faktów i szeroka wyobraźnia. Wiążącym aspektem procesu zapamiętywania jest koncentracja uwagi, co pozwala na łatwiejsze wyłapywanie informacji. Stosowanie różnych mnemotechnik, czyli zestawu strategii umysłowych, technik zapamiętywania ma na celu usprawnienie pamięci i uczenia się poprzez tworzenie powiązań między nowym materiałem a informacją przechowywaną w pamięci. Do najbardziej znanych zalicza się pałac pamięci, akronimy (skrótowce), układy skojarzeniowe, grupowanie informacji, metodę haków obrazowych, wykorzystanie wierszyków/rymowanek, piktogramów, map mentalnych oraz metoda słów-wieszaków.

Mózg i jego zdolność uczenia się

Trening pamięci umożliwia jej poprawę, wpływa również na koncentrację oraz zdolność logicznego myślenia. Usprawnia połączenia w sieci neuronalnej, dzięki czemu następuje lepsza komunikacja między komórkami nerwowymi. Charakterystyczną cechą naszego mózgu jest jego szeroka neuroplastyczność, czyli zdolność do naprawiania uszkodzeń, uczenia się, poprawiania koncentracji czy pamięci w każdym wieku. Dzięki tej właściwości na naukę tego, co wydaje się ciekawe nigdy nie jest za późno. Dlatego ćwiczenie pamięci jest istotne i każdy z nas może to robić. Przekłada się to na nasze codzienne funkcjonowanie oraz efektywniejsze wykonywanie czynności i zadań. Ma również działanie prozdrowotne, zapobiegając bądź spowalniając rozwój różnych chorób na tle poznawczym.

Pamięć wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie. Warto o nią dbać stosując różnorodne techniki. Liczy się głównie praca, którą wykonamy dla naszej pamięci a nie końcowy wynik ćwiczeń (nie powinniśmy się zniechęcać). Obecnie jest wiele gier planszowych, karcianych, online, aplikacji na telefon czy filmików, które wspomagają pamięć. Każdy znajdzie coś dla siebie.

Przedstawiam poniżej kilka przykładowych ćwiczeń:

  1. Pisanie, jedzenie, mycie zębów ręką niedominującą (na usprawnienie obu półkul)
  2. Gra w memory. https://www.youtube.com/watch?v=_SKgCxtNz3s&t=640s
  3. Odtwarzanie w pamięci wcześniej widzianego obrazka (np. składającego się z figur geometrycznych).
  • Skojarzenia słowne, np. Wypisz w ciągu 2 minut po 6 słów na literę B, M, K.

W ciągu 2 minut wymień po 5 rzeczy z twojego otoczenia, które możesz:

  • wykorzystać w kuchni
  • zmieścić w kieszeni
  • nosić na stopach
  • Stosowanie techniki wizualizacji, np. Wyobraź sobie charakterystyczne elementy czytając poniższe zdania Krowa w czerwone kropki, Skacząca litera M, Pędzący samochód, Duży niebieski kubek, 5 pomarańczowych tulipanów, Obrus w owieczki, Dom z okrągłymi oknami. A teraz odpowiedź na pytania: Jakiego koloru kropki miała krowa? Jaka litera skakała? Co pędziło? Jaki był kubek? Ile było tulipanów i jaki miały kolor? Obrus w …….…? Co było okrągłe?
  • Dokończ przysłowia: „Lepszy wróbel w garści…”, „Kto rano wstaje…”, „Apetyt rośnie…”, „Z dużej chmury…”, „Darowanemu koniowi…”, „Dzielić skórę…”

Bibliografia

Hipokamp
Mnemotechnika – pałac pamięci, akronimy i inne techniki zapamiętywania

https://neurologia-praktyczna.pl/a5078/Pamiec–funkcja–podzial-i-znaczenie-.html

https://www.silowniapamieci.pl

Rathus AS : Psychologia współczesna, Gdańsk: Wydawnictwo GWP, 2004, ISBN 83-89120-94-1, s. 333-371.

Żmijewska A.: „Pamięć i uczenie się” [w:] Psychologia. Zeszyt Naukowy nr 2, Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna: Skierniewice, 2010, s. 18-22.

Asertywność krok po kroku

Czy asertywność to umiejętność mówienia NIE? Jakie są mity na temat asertywności i jak ją w sobie wytrenować – o tym wszystkim pisze dziś na naszym blogu Sara Piotrowska, studentka III roku Terapii Zajęciowej, Wydziału Rehabilitacji warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Tekst to element projektu Akademia Zdrowego Seniora we współpracy Fundacji Aktywni Dłużej i warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego.

Asertywność jest w dzisiejszych czasach bardzo pożądaną umiejętnością. Na jej temat powstaje wiele książek, szkoleń i kursów. Mnóstwo ludzi ciężko pracuje nad rozwinięciem tej umiejętności i jej efektywnym wykorzystywaniem w codziennym życiu i pracy. Poniżej przedstawione zostały najważniejsze informacje o asertywności.

Czym jest asertywność?

To przede wszystkim wyrażanie swojego zdania przy jednoczesnym zachowaniu szacunku do siebie i rozmówcy oraz branie odpowiedzialności za dokonane decyzje. Osoba asertywna traktuje rozmówcę równorzędnie oraz żyje w zgodzie ze swoimi potrzebami i reaguje na nie. Mówi „nie ” rzeczom, których nie chce robić oraz „tak” rzeczom, które chce wykonywać. Asertywność to umiejętność, której każdy może się nauczyć. Wymaga to jednak pracy, wytrwałości i czasu.

Mity dotyczące asertywności

Osoba asertywna zawsze ma rację.

W tym micie ukrywa się przekonanie, że osoba asertywna jest po prostu narcyzem: nie przyznaje się do błędów, wszyscy powinni zgadzać się z jej zdaniem, jest najlepsza we wszystkim. Tymczasem, asertywność to faktycznie sztuka powiedzenia własnego zdania, ale też przyznania się do błędu. Osoba asertywna powie „mam prawo się pomylić, ale też ktoś inny ma prawo się pomylić”

Asertywność = egoizm.

Kolejny mit zrównuje asertywność z egoizmem. Samo pojęcie egoizmu nacechowane jest negatywnie, ponieważ wskazuje, że jedna z osób stawia się wyżej w relacji w stosunku do innych. Natomiast osoba asertywna wie, że każdy ma takie same prawa i jest tak samo ważny. Asertywność to relacja równorzędna.

Asertywność to sztuka mówienia „nie”.

Asertywność to owszem mówienie „nie”, ale tylko wtedy, gdy dana osoba nie chce czegoś zrobić. W taki sposób może ona działać w zgodzie ze sobą i brać odpowiedzialność za swoje decyzje. Asertywność to również mówienie „tak” kiedy jest na to ochota i możliwość.

Co powstrzymuje ludzi przed byciem asertywnym

Istnieje kilka czynników, które mogą blokować asertywność. Mogą to być przekonania wynikające z negatywnego postrzegania asertywności i skupienie się na mitach o niej lub z bardzo krytycznego patrzenia na siebie i braku wiary w siebie. To też strach przed opinią innych ludzi. Może to być po prostu brak umiejętności bycia asertywnym i wpędzanie siebie przez to w kompleksy. Doświadczanie przewlekłego stresu i napięcia również może blokować drogę do asertywności i ograniczyć umiejętność logicznego myślenia i podejmowania racjonalnych decyzji. W sytuacjach stresowych bardzo łatwo o pochopne decyzje i zgadzanie się na rzeczy, na które w zwykłej sytuacji człowiek by się nie zgodził. Ostatnim czynnikiem, który może powstrzymywać przed byciem asertywnym jest wychowanie się w potrzebie spełniania oczekiwań innych i stawianie swoich potrzeb na ostatnim miejscu. Na szczęście nad tymi wszystkimi blokadami można pracować.

Znajdź swoją drogę do asertywności

Jest wiele technik, które pozwalają na rozwijanie asertywności w codziennym życiu. Oto 3 z nich:

Asertywne FUO

Jest to technika, która sprawdza się w rozmowie z osobą nieszanującą czyjegoś zdania, naruszającą granice. Stosując tę technikę możliwe jest opisanie uczuć pojawiających się w danej sytuacji. Każda literka odnosi się do kolejnych elementów, które warto zawrzeć w swojej wypowiedzi.

F – fakt – opis tej trudnej sytuacji

U – ustosunkowanie – informacja o pojawiających się uczuciach

O – oczekiwania – konsekwencje zachowania danej osoby

Np. Rozmawiamy od godziny i ciągle mi przerywasz (F). Kiedy to robisz, trudno mi się skupić (U). Proszę mnie wysłuchać do końca. W przeciwnym razie będę zmuszona zakończyć rozmowę (O).

Technika zdartej płyty

Ta technika polega na ustaleniu pewnej granicy i trzymaniu się jej podczas rozmowy z daną osobą. Taką granicę należy powtarzać „do zdartej płyty”.

Np. A – Weźmiesz do siebie Marysię w sobotę przed południem?
B – Nie, o 10.30 mam zajęcia online i chcę w nich uczestniczyć (to jest Twoja granica, której bronisz).
A – Tato nie bądź taki. Kilka godzin Cię nie zbawi, a mi pomoże.
B –  Nie mogę Ci pomóc, mam własne plany. O 10.30 mam zajęcia online.
A – No weź, to tylko kilka godzin.
B – Nie, o 10.30 mam już plany.

Asertywna odmowa

Często bywa tak, że ktoś, mimo zwrócenia uwagi lub odmowy, nie reaguje i nie szanuje wyznaczonych granic. Warto wtedy zastosować stopniowanie reakcji. Pierwszym etapem jest poinformowanie  osoby o tym, że jej zachowanie jest nieodpowiednie. W drugim etapie wyrażone powinny zostać uczucia towarzyszące danej sytuacji. Kolejny etap przywołuje zaplecze, czyli ostrzeżenie o konsekwencjach zachowania osoby. Ostatni etap polega na skorzystaniu z zaplecza i zastosowaniu konsekwencji.

Np. Rozmawiamy z córką przez telefon. Ona w pewnym momencie zaczyna krzyczeć. Cztery etapy wyglądają następująco.

1 – Proszę cię, abyś nie podnosiła na mnie głosu.

2 – Nie krzycz, jak do mnie dzwonisz, bo jest mi z tym źle.

3 – Jeśli nie przestaniesz krzyczeć, skończę z tobą rozmawiać.

4 – Krzyczysz dalej, więc kończę rozmowę.

Technik asertywnej komunikacji jest mnóstwo. Każdą warto samodzielnie przetestować i sprawdzić, która w danych sytuacjach sprawdzi się najlepiej.

Kluczem do nauki asertywności jest zastosowanie metody małych kroków. To właśnie dzięki nim możliwe jest rozwijanie się, budowanie pewności siebie i osiąganie coraz to większych celów.

Bibliografia

  1. Wróbel, Asertywność na co dzień, Edgard, 2011.
  2. O. Budzyńska, Asertywność i Pewność Siebie, Pani Swojego Czasu, 2019.
  3. G. Dorota, Asertywność w przykładach, Edgard, 2015.
  4. http://www.bycseniorem.pl/Trudna_sztuka_asertywnosci_16_n1366
  5. https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/asertywnosc-co-to-jest/https://www.medonet.pl/psyche,czym-jest-asertywnosc-,artykul,1728245.html

Rusza Akademia Zdrowego Seniora we współpracy z Akademią Wychowania Fizycznego w Warszawie

Jak dbać o zdrowie psychiczne zwłaszcza w czasie pandemii, jak radzić sobie ze stresem ale także jak budować mosty międzypokoleniowe – tego wszystkiego będzie można się nauczyć w czasie Akademii Zdrowego Seniora, którą w lutym uruchamia Fundacja Aktywni Dłużej we współpracy z Akademią Wychowania Fizycznego w Warszawie. Będzie to cykl bezpłatnych wykładów i zajęć praktycznych w formule ONLINE, które zrealizują wolontariusze – studenci Terapii Zajęciowej AWF – Wydziału Rehabilitacji.

Projekt rusza 27. lutego i będzie realizowany w każdą sobotę aż do 22 maja – czyli łącznie 11 warsztatów po półtorej godziny każdy.

Nasza Fundacja od kilku lat konsekwentnie wdraża nowe rozwiązania, których celem jest poprawa kondycji psychofizycznej Seniorów Gminy Stare Babice. Pandemia spowodowała, że zmieniliśmy sposób pracy ale dalej pozostajemy w kontakcie z uczestnikami naszych zajęć – tym razem w formule online. W warsztatach prowadzonych przez Fundację regularnie ćwiczy ponad 30 osób i liczba ta stale rośnie – podkreśla Małgorzata Baranowska, Prezes Fundacji Aktywni Dłużej. – Współpraca z Akademią Wychowania Fizycznego to nowe otwarcie, które wnosi naszą pracę na jeszcze wyższy poziom i poszerza kompetencje Fundacji – dodaje Małgorzata Baranowska.

W czasie zajęć prowadzonych przez wolontariuszy uczestnicy będą mogli zapoznać się z najnowszą wiedzą z zakresu psychologii, radzenia sobie ze stresem i rozwijania funkcji poznawczych. Zdobędą szereg praktycznych umiejętności, które będą mogli stosować w codziennym życiu.


Studenci Terapii Zajęciowej to osoby, które kształcą się by móc w sposób profesjonalny odpowiadać na potrzeby i wpierać swoich podopiecznych, ich dobrostan w każdym wieku. Jednym z ważniejszych zadań w ich przyszłości zawodowej  będzie między innymi utrzymanie sprawności psychofizycznej i dobrej jakości życia Seniorów przez jak najdłuższy czas – podkreśla Anna Cabak, prof. Akademii Wychowania Fizycznego, sprawująca nadzór merytoryczno – dydaktyczny nad realizacją pracy wolontariuszy uczelni w tym projekcie. – Wyzwaniem tego zadania będzie formuła online, bo z uwagi na pandemię realizacja zostanie przeprowadzona zdalnie – dodaje prof. Anna Cabak.

PROGRAM AKADEMII ZDROWEGO SENIORA:

BLOK I: Wzmacnianie dobrostanu psychicznego

  1. Jak dbać o zdrowie psychiczne. Sposoby radzenia sobie ze stresem – 27.02.2021 godz.10.30 poprowadzi Monika Oklesińska
  2. Warsztaty asertywności – 06.03.2021 godz. 10.30 poprowadzi Sara Piotrowska

BLOK II: Rozwijanie aktywności poznawczej

  1. Ćwiczenia wzmacniające pamięć. Trening pamięci – zagadki logiczne, gry na skojarzenia – 13.03.2021 godz. 10.30 poprowadzi Monika Łoskot
  2. Aktywność intelektualna seniorów. Jak dbać o funkcje poznawcze-20.03.2021 godz.10.30 poprowadzi Paulina Mroczek

BLOK III: Budowanie relacji międzypokoleniowych

  1. Kreatywne zabawy z wnuczkami. Jak odciągnąć wnuczków od telefonu, komputera – 27.03.2021 godz.10.30 poprowadzi Paulina Mroczek
  2. Czego mogą nauczyć się młode osoby od seniorów – 10.04.2021 godz. 10.30 poprowadzi Sara Piotrowska

BLOK IV: Rozwijanie zainteresowań

  1. Muzykoterapia – 17.04.2021 godz.10.30 poprowadzą Paulina Mroczek, Monika Oklesińska
  2. Hortiterapia – terapia ogrodem – 24.04.2021 godz.10.30 poprowadzi Monika Oklesińska
  3. Jak dbać o skórę dojrzałą? – 08.05.2021 godz.10.30 poprowadzi Sara Piotrowska
  4. Wspólne czytanie i dyskusja – 15.05.2021 godz. 10.30 poprowadzą Monika Łoskot, Monika Oklesińska
  5. Joga i relaksacja – 22.05.2021 godz.10.30 poprowadzi Monika Łoskot

Rok 2020 kończymy w formule online

Drodzy Przyjaciele,

Powiedzieć, że 2020 rok to był to dziwny okres, to nic nie powiedzieć. Wchodziliśmy w niego z innymi pomysłami i strategią, które szybko trzeba było zweryfikować – zmienić radykalnie model działania lub zawiesić pasję na kołku.

Postawiliśmy na zmianę i dziś możemy dalej z Wami pracować, choć zupełnie inaczej niż na początku marca.

Dużo się nauczyliśmy i w Nowy Rok wchodzimy z doświadczeniem, które powinno procentować.

Dziękujemy, że jesteście z nami na wirtualnej macie!

Zmiany w naszej ofercie, do 17 stycznia zawieszone karnety Multisport

Otrzymaliśmy informację, że w związku z przepisami państwowymi, do 17 stycznia karnety Multisport także na zajęcia online, zostały zawieszone. Do wszystkich osób korzystających z tej formy rozliczeń, postaramy się dotrzeć i porozmawiać o możliwościach dalszej współpracy w tym okresie przejściowym.

Jednocześnie dokonaliśmy niewielkiej korekty w grafiku. Zajęcia poranne odbywają się tak jak do tej pory, czyli w poniedziałki, środy i piątki o godz. 9.00. Zajęcia wieczorne będziemy realizować natomiast tylko we wtorki, środy i czwartki o godz. 19.00.

Przypominamy także, że 30. stycznia odbędzie się kolejny warsztat z prof. Lesławem Kulmatyckim w ramach Akademii Medytacji Online. Zbieramy już chętnych na to spotkanie.