Treningowi pamięci poświęciliśy pierwszy warsztat w ramach drugiej edycji Akademii Zdrowego Seniora, którą Fundacja Aktywni Dłużej realizuje wspólnie z Akademią Wychowania Fizycznego im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Wiecie wogóle czym jest pamięć?

Zanim jednak poznamy sposoby na lepsze zapamiętywanie oraz trenowanie naszego umysłu warto dowiedzieć się czym jest pamięć. Najczęściej określa się ją jako „Zdolność do kodowania magazynowania i wydobywania informacji. Zdolność ta bywa rozumiana dość ogólnie jako zdolność neuropoznawcza” (Tulving, 2000). 

Nasza pamięć składa się z 3 faz. Pierwszą z nich jest kodowanie rozumiane jako wprowadzanie informacji do pamięci. Następnie przechowywanie, inaczej mówiąc zachowywanie w naszej pamięci zakodowanych informacji. Ostatnią fazą jest wydobywanie, czyli wyszukiwanie w naszej pamięci pewnych informacji. Najprostszym przykładem ostatniej fazy jest rozwiązywanie krzyżówek, kiedy to musimy znaleźć odpowiedzi na podane hasła.

Pamięć możemy podzielić również ze względu na trwałość przechowywania. Wyróżniamy wtedy pamięć: ultrakrótkotrwałą, krótkotrwałą i długotrwałą. Ultrakrótkotrwała nie podlega naszemu oddziaływaniu i pozostaje w niej wszystko to co usłyszeliśmy, poczuliśmy, zobaczyliśmy. Ogólnie mówiąc wszystkie informacje z naszych zmysłów. Informacje tutaj przechowywane są przez zaledwie 2-3 sekundy. Pamięć krótkotrwała to taka, która przechowuje informacje na teraźniejsze potrzeby np. przed chwilą usłyszane nazwisko. Pamięć długotrwała natomiast ma nieograniczoną pojemność i informacje przechowywane są tutaj nawet przez całe nasze życie. To właśnie w tej pamięci ulokowane są nasze wspomnienia oraz wiedza zdobyta w ciągu całego życia. 

Warto wiedzieć, że w ciągu całego życia pamięć nie działa tak samo efektywnie. Badania wskazują, że największe zdolności pamięciowe mamy pomiędzy 40 a 60 rokiem życia. Wraz z wiekiem nasza pamięć może ulegać pogorszeniu. Dzieje się tak ponieważ mózg starzeje się tak samo jak inne narządy. U osób starszych może wystąpić zwolnienie poznawcze odpowiadające za przetwarzanie informacji. Może występować również zjawisko „końca języka” czyli takie, kiedy wiemy, że znamy odpowiedź na jakieś pytanie, ale nie umiemy jej odnaleźć.  

Jak więc zapamiętywać i dbać o pamięć?

Poniżej przedstawiam wskazówki, które mogą być pomocne w zapamiętywaniu informacji oraz dbaniu o pamięć.  

  • Powtarzanie – jeśli chcemy coś zapamiętać należy to powtarzać. Jednakże samo powtarzanie niewiele pomoże. Dlatego powinno być powiązane z analizowaniem materiału. Robienie sobie przerw w powtarzaniu również wpływa na efektywność.
  • Organizowanie materiału według pewnych kategorii np. lista zakupów zapamiętywana według rozłożenia produktów w sklepie. 
  • Tworzenie wyobrażeń – lepiej zapamiętujemy to, co możemy sobie wyobrazić.
  • Picie 1,5 l. wody dziennie 
  • Spożywanie produktów bogatych: żelazo, kwasy omega 3, potas  
  • Bycie aktywnym fizycznie. 

Przedstawiam również praktyczne sposoby na ćwiczenie pamięci: 

  • Robienie zakupów bez patrzenia na listę 
  • Liczenie w pamięci a nie na kalkulatorze  
  • Przypominanie sobie co się robiło poprzedniego dnia  
  • Zwracanie uwagi na to co zmieniło się na zewnątrz 
  • Nauka języków obcych  
  • Dzielenie się z rodziną lub znajomymi obejrzanymi filmami lub przeczytanymi książkami. 
  • Słuchanie piosenek i przypominanie sobie ich tekstów 

Źródła: 

  1. Jagodzińska, M. (2008). Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wydawnictwo Helion, 
  2. Lachowicz, M. Podstawowe rodzaje pamięci. 
  3. M Spielman, R., i J Jenkins, W. (2020). Psychology 2e. 
  4. Siałkowski, R.  Dieta na pamięć i koncentrację. Dostęp: https://przyjazny-dietetyk.pl/dieta-na-pamiec-i-koncentracje 

Klaudia Maszkowicz

Jak dbać o pamięć, czy przygotować mózg do radzenia sobie ze stresem oraz budować dobre relacje z otoczeniem – tego wszystkiego będzie można się nauczyć w czasie drugiej już edycji Akademii Zdrowego Seniora, którą w kwietniu uruchamia Fundacja Aktywni Dłużej we współpracy z Akademią Wychowania Fizycznego imienia Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Będzie to cykl bezpłatnych wykładów i zajęć praktycznych w formule ONLINE, które zrealizują wolontariusze – studenci Terapii Zajęciowej AWF – Wydziału Rehabilitacji.

Projekt rusza 2 kwietnia i będzie realizowany w każdą sobotę aż do 25 czerwca – czyli łącznie będzie to 9 warsztatów po 60 minut każdy.

– Dwa lata pandemii, a teraz dodatkowo niepewna sytuacja związana z wojną toczącą się na Ukrainie – to wszystko powoduje, że konieczne jest szukanie różnorodnych narzędzi by radzić sobie ze stresem, wynikających z dynamicznie zmieniającego się otoczenia. Dlatego bardzo się cieszę, że już po raz kolejny wspólnie z warszawską AWF uruchamiamy warsztaty dla Seniorów w formule online, których celem jest minimalizowanie napięć i budowa dobrostanu psychofizycznego – podkreśla Małgorzata Baranowska, Prezes Fundacji Aktywni Dłużej. – Pierwsza edycja cieszyła się dużym zainteresowaniem naszych Seniorów i liczymy, że w tym roku będzie podobnie – dodaje Małgorzata Baranowska.

W czasie zajęć prowadzonych przez wolontariuszy uczestnicy będą mogli zapoznać się z najnowszą wiedzą z zakresu psychologii, radzenia sobie ze stresem i rozwijania funkcji poznawczych. Zdobędą szereg praktycznych umiejętności, które będą mogli stosować w codziennym życiu.

– Nasi Studenci wchodząc w życie zawodowe będą zajmowali się w sposób profesjonalny wspieraniem podopiecznych, a także budowaniem ich dobrostanu w każdym wieku. Chodzi o to by adresaci ich działań jak najdłużej cieszyli się sprawnością i dobrą jakością życia – podkreśla Anna Cabak, prof. Akademii Wychowania Fizycznego, sprawująca nadzór merytoryczno – dydaktyczny nad realizacją pracy wolontariuszy uczelni w tym projekcie. – Doświadczenia pierwszej edycji pokazują, że formuła online w tym przypadku jest doskonałym rozwiązaniem, bo pozwala uczestniczyć w zajęciach bez względu na miejsce zamieszkania Seniorów – dodaje prof. Anna Cabak. 

PROGRAM AKADEMII ZDROWEGO SENIORA:

BLOK I: Wzmacnianie dobrostanu psychicznego

  • Jak zadbać o pamięć, trening umysłu – 2.04.2022, sobota godz. 11.30 – 12.30, warsztat poprowadzi Klaudia Maszkowicz
  • Jak przygotować mózg do radzenia sobie ze stresem 9.04.2022 sobota, godz. 11.30- 12.30, warsztat poprowadzi Aniela Michalska
  • Trening antystresowy (formy plastyczne, malowanie po numerach) 23.04.2022 godz. 11.30 – 12.30, warsztat poprowadzi Weronika Surdel

BLOK II Budowanie relacji

  • Komunikacja interpersonalna, niewerbalna i jej znaczenie w relacjach – 30.04.2022 sobota, godz. 11.30 – 12.30, warsztat poprowadzi Aniela Michalska
  • Zrozumieć osoby z zespołem Aspergera – oryginalność i pasja platformą komunikacji 7.05.2022, sobota, godz. 11.30 – 12.30, warsztat poprowadzi Aniela Michalska
  • Bądź EKO – rozwijanie relacji z otoczeniem 14.05.2022, sobota godz. 11.30. – Warsztat poprowadzi Klaudia Maszkowicz

BLOK III: Rozwijanie zainteresowań

  • Animaloterapia i jej wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie 4.06.2022, sobota, godz. 11.30 – 12.30 – warsztat poprowadzi Klaudia Maszkowicz
  • Rozmowy o sztuce filmowej, 11.06.2022, sobota godz. 11.30-12.30 – warsztat poprowadzi Weronika Surdel
  • Podróże w czasie pandemii – 25.06.2022, godz. 11.30-12.30 – warsztat poprowadzi Weronika Surdel

Wiemy, że wielu z Was zaprosiło w ostatnich dniach Osoby z Ukrainy, uciekające przed wojną. Zapraszamy Waszych Gości na bezpłatne zajęcia jogi w naszej szkole w ramach grafiku.

Zdajemy sobie sprawę, że joga i wogóle rekreacja ruchowa nie jest w tym momencie dla nich pierwszym i oczywistym wyborem, ale jesteśmy przekonani, że trening i relaksacja mogą choć na chwilę pomóc zapomnieć o tym, co dzieje się na Wschodzie.

Dajcie znać. Zapisy i informacje pod numerem 504770809. Zapraszamy stacjonarnie lub online!!!

Treningi jogi na Polanie Lipków stały się już tradycją w naszej Gminie. W tym roku Fundacja Aktywni Dłużej i Szkoła Jogi Halasana rozpoczynają sezon nieco szybciej niż zwykle. – Chcemy nie tylko wspólnie i zdrowo przywitać Wiosnę wraz z naszymi sympatykami, ale także pomóc w zbiórce środków na pomoc dla malutkiej Gabrysi. Każdy uczestnik zajęć będzie mógł przekazać coś od siebie by pomóc dziewczynce wrócić do zdrowia – podkreśla Małgorzata Baranowska, prezes Fundacji Aktywni Dłużej.

Powitanie Wiosny na terenie Polany Lipków odbywa się pod honorowym patronatem Kampinoskiego Parku Narodowego.

Trening przy ognisku kawie i herbacie

Wydarzenie odbędzie się 20 marca, czyli w pierwszy dzień astronomicznej wiosny. Od tego dnia Słońce przez pół roku będzie mocniej ogrzewać półkulę północną.

– Mamy nadzieję, że nasze pozytywne nastawienie i dobra wiosenna energia przełoży się na zebrane środki na leczenie Gabrysi. O gorący poczęstunek – kawę i herbatę zadba Hotel Splendor, który towarzyszył już warsztatom jogi na Polanie w ubiegłym roku – zaznacza Małgorzata Baranowska.

Najzdrowsza forma ruchu

Warsztaty ruchowe, które od kilku już lat odbywają się na Polanie Lipków to zdrowa propozycja dla wszystkich mieszkańców. Są to ćwiczenia fizyczne uwzględniające pracę we wszystkich płaszczyznach ruchu oraz zawierające zarówno komponent wzmacniający jak i pracę nad elastycznością.

– Takie całościowe podejście jest bardzo potrzebne, nie tylko z uwagi na przeciągającą się falę epidemii i wynikającą z niej mniejszą aktywność ruchową,  ale także z uwagi na fakt, że generalnie sezon zimowy nie sprzyja regularnemu uprawianiu rekreacji ruchowej w plenerze. Wszystko to doprawione uważnością i domieszką relaksacji daje najlepszy efekt. W zdrowym ciele zdrowy duch! – podkreśla Małgorzata Baranowska.

Termin bezpłatnych warsztatów jogi: 20 marca 2022

Godzina: 10.00 – 12.00 (60 minut ćwiczenia, 60 minut integracja)

Miejsce: Polana Lipków, wiata ogniskowa

Bardzo nam miło, że od marca do naszego zespołu dołącza Natalia Mayorova, która jest fizjoterapeutą i pasjonatką jogi. Takie połączenie to zapowiedź kolejnej, zdrowej porcji ruchu dostępnej w naszej Szkole. Natalia poprowadzi zajęcia w piątki o godz. 18. Zapraszamy na „zdrowy kręgosłup”.

Natalia jest magistrem fizjoterapii, absolwentką Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Od ponad dziesięciu lat zajmuje się jogą w aspekcie fizjoterapeutycznym, wykorzystując jej terapeutyczne właściwości do pracy z pacjentami bólowymi ze schorzeniami narządu ruchu. Prowadzi zajęcia grupowe i indywidualne, łącząc klasyczną fizjoterapię, jogę, trening funkcjonalny i medyczny. Wiedzę zdobytą na kursach i warsztatach łączy z doświadczeniem zdobytym przez lata pracy z pacjentami. Kładzie duży nacisk na edukację i samoświadomość swoich podopiecznych.

Jest instruktorem zajęć dla kobiet w ciąży i mam z małymi dziećmi oraz jogi i relaksacji. Doświadczenie zdobywała też jako stażystka w Centrum Medycznym Arnica w Starych Babicach, pracując w Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej dla Pracowników Wojska w Warszawie oraz na praktykach w Szpitalu Dziecięcym im. prof. Jana Bogdanowicza w Warszawie.

Ponadto ukończyła kursy: DRA – rozejście kresy białej, terapia mięśni dna miednicy, uroginekologia – fizjoterapia w nietrzymaniu moczu i stolca oraz obniżenie narządów miednicy mniejszej.

Rozwija się w kierunku różnych form pracy z ciałem i uroginekologii.

Już 13 marca rozpoczynamy cykl unikalnych warsztatów. Chcemy połączyć nasze kilkunastoletnie doświadczenie i ekspercką wiedzę związaną z budowaniem dobrostanu psychofizycznego człowieka. Proponujemy Wam udział w zajęciach w Formule 4R : Rozgrzewka – Rolowanie – Rozciąganie – Relaksacja.

– Naszą misją jest wszechstronny rozwój człowieka – od fizyczności po dobrostan psychiczny. W Szkole Halasana realizujemy zasadę holistycznego podejścia do rekreacji ruchowej. Przyświeca nam idea terapeutycznego podejścia i rozwoju człowieka poprzez kształtowanie wszystkich czterech cech motorycznych człowieka – elastyczności, wytrzymałości, siły i szybkości. To podejście wzbogacamy o budowanie świadomości ciała i osiąganie stanu relaksu – podkreśla Małgorzata Baranowska założycielka Szkoły Jogi Halasana.

W czasie warsztatu uczestnicy dowiedzą się jak powinna wyglądać prawidłowa rozgrzewka, poznają techniki automasażu mięśniowo – powięziowego, które w połączeniu z rozciąganiem dają trwałe efekty wpływające na mobilność a także na regenerację mięśni i nawodnienie powięzi. Ostatnim elementem warsztatu będzie głęboka relaksacja w formule „joga nidra”.

Warsztat organizujemy w formule stacjonarnej z możliwością uczestnictwa ONLINE. W tym ostatnim przypadku zalecane jest jednak posiadanie gładkiego wałka do masażu (roller) i piłki do masażu, także piłki podwójnej – duoball.

Terminy i motywy przewodnie zajęć (1,5 godziny)

  • 13 marca godz. 10.30  – Plecy
  • 3 kwietnia godz. 10.30  – Kończyny dolne
  • 8 maja godz. 10.30  – Kończyny górne
  • 5 czerwca godz. 10.30 – Klatka piersiowa, szyja i głowa

Koszt:

40 zł za pojedynczy warsztat

Numer rachunku bankowego: mBank 21 1140 2004 0000 3302 6650 3361

Już 14. listopada i 12. grudnia o godz. 10.00 czeka nas nie lada atrakcja. Spotykamy się przy ognisku na Polanie Lipków by nie tylko się przy nim ogrzać ale także poćwiczyć jogę.

Będzie to kontynuacja naszego wspólnego projektu z Gminą Stare Babice i Kampinoskim Parkiem Narodowym, w ramach którego ćwiczyliśmy w plenerze aż 5 miesięcy. Ponieważ jednak pogoda i temperatura może już być dla nas wyzwaniem, dodatkową rozgrzewkę – poza oczywiście jogą zapewni nam Hotel Splendor, który wpadnie po zajęciach z gorącą kawą i herbatą.

Zapraszamy Was bardzo serdecznie na te spotkania!!!

W sobotę 4. września zapraszamy nowe osoby na bezpłatne warsztaty jogi i głębokiej relaksacji. Tym samym rozpoczynamy kolejny sezon w naszej Szkole z nowym grafikiem, który uwzględnia większą liczbę zajęć zarówno stacjonarnych jak i online. Chcesz przyjść na warsztat by poznać nasz sposób pracy i dowiedzieć się jak będziemy ćwiczyć jesienią – zapraszamy. Z uwagi na sytuację epidemiczną, na warsztat obowiązują zapisy. Czekamy na Twoje zgłoszenie.

Joga terapia ruchem

Dzień otwarty rozpoczniemy o godz. 10.00 – czterdziesto minutową sesją jogi, po której odbędzie się półgodzinna relaksacja (joga nidra) Zajęcia zakończą się około godz. 11. 10. Dla chętnych możliwość wzięcia udziału w warsztacie także w formue online. Zainteresowanych otrzymaniem linka do zajęć zapraszamy do kontaktu pod numerem 504770809.

Nowy, jesienny grafik zajęć

Od 6. września w naszym grafiku pojawi się więcej zajęć, także w weekendy. Treningi będą dostosowane do różnych potrzeb. Osoby początkujące, jak i ćwiczące dłużej, znajdą coś dla siebie. W związku z obecną sytuacją epidemiczną na zajęcia obowiązują zapisy. Na sali może ćwiczyć obecnie maksymalnie 8 osób – limit nie uwzględnia osób zaaszczepionych przeciwko COVID 19. Zapraszamy także do zapoznania się z nowym cennikiem zajęć.

Już w sobotę, 12 czerwca, o 10.00, zapraszamy do relaksacji w dźwięku mis i gongów. Warsztat poprowadzi Asia Romaniuk – entuzjastka jogi i harmonijnego życia z wieloletnią praktyką własną i kilkuletnim doświadczeniem nauczycielskim.

Sesja jest przeznaczona dla każdego, kto odczuwa potrzebę głębokiego odprężenia i regeneracji – bez względu na stan zdrowia, kondycję fizyczną czy zaawansowanie; nie ma przeciwwskazań.

Półtoragodzinna sesja będzie złożona z czterech części

Rozpocznie się rozmową otwierającą przy szklance wody, by zrozumieć istotę i przebieg zajęć oraz samo działanie wibracji oparte na rezonansie fal dźwiękowych instrumentów i fal wytwarzanych w tkankach organizmu złożonego w głównej mierze właśnie z wody.

Później zajmiemy wygodne pozycje na matach. Ułożymy się pod przykryciem i w przyciemnionym świetle (możemy też użyć poduszeczek relaksacyjnych na oczy) i przejdziemy wyciszenia, rozpoczynając podążanie za dźwiękiem.

Podczas wstępnej relaksacji będziemy się koncentrować na oddechu rozprowadzającym wibrację w ciele. Pozwoli nam to uzyskać rozluźnienie kolejnych okolic i tkanek, ponieważ częstotliwości dźwięku mis są odpowiednio dobrane do określonych przez naukowców częstotliwości wibracji zdrowych narządów ciała.

Następnie rozpocznie się zasadnicza część sesji, gdy zanurzymy się wyłącznie w brzmieniu instrumentów, by odkrywać jego złożoność i szerokość zakresów, pozwalając sobie na pojawianie się obrazów, czy nawet zapadanie w sen. Uderzenia w instrumenty będą spokojne i powolne, co sprzyja uzyskaniu głębokiego relaksu, uspokojeniu pobudzonych emocji i myśli, rozluźnieniu napięć w ciele.

Tę część zainicjuje praca z misami o wyższej częstotliwości dźwięku, później nastąpią niższe i wreszcie do wibracji mis dołączy brzmienie gongu, po czym ponownie usłyszymy dźwięki samych mis.

Wybrzmienie ostatniego dźwięku, po którym następuje cisza, pozwala zwykle wrócić uwagą z wnętrza ciała do przestrzeni i czasu.

Właściwy przebieg tej części sesji jest w dużej mierze improwizowany i opiera się na uważnej obserwacji dźwięku przez instruktorkę i odpowiednio dobranych reakcjach wyrażanych w uderzeniach w określone instrumenty tak, by całość harmonijnie współbrzmiała.

Dzięki właściwościom certyfikowanych mis i gongów terapeutycznych, których organiczne dźwięki są analizowane przez naukowców, sesja z instrumentami pozwala przywrócić stan homeostazy w organizmie i uruchamia procesy regeneracyjne. Obserwacja brzmienia mis i gongu przynosi harmonię i równowagę, oddziałując na obie półkule mózgu.

Sesję wieńczy możliwość podzielenia się doznaniami i wymiany doświadczeń.

Woda – kluczowy budulec organizmu

Tkanki ludzkiego organizmu – złożone głównie z wody – wibrują falami; częstotliwość fal dźwiękowych poszczególnych mis grających i gongów odpowiada częstotliwości wibracji zdrowych narządów. Podczas sesji misy i gongi wydają szerokie spektrum dźwięków, które tworzą wielotony nieharmoniczne. Wibracje – przewodzone w powietrzu – w odczuwalny sposób wnikają w tkanki ciała, dostrajają – na zasadzie rezonansu – komórki do odpowiedniej częstotliwości, przywracając stan równowagi fizycznej, mentalnej i emocjonalnej.

Instrumenty relaksacji

Zestaw instrumentów, wraz z odpowiednimi maletami i wałkami jest dobrany tak, aby mógł harmonizować działanie wszystkich głównych narządów i okolic ciała.

Misy dźwiękowe wywodzą się z Indii, skąd w VIII w. n.e. przybyły do Tybetu; są wykonane ze stopu nawet siedmiu do dwunastu różnych metali, wydają charakterystyczne dźwięki przy uderzaniu i pocieraniu. Pierwotnie były instrumentami rytualnymi, jak i przedmiotami codziennego użytku, służąc do przechowywania żywności, która dzięki temu dłużej utrzymywała świeżość.

Współcześnie są wytwarzane w manufakturach w Nepalu, Katmandu Valley i stosowane w relaksacji, medytacji, naturoterapii i w muzyce. Jako instrumenty muzyczne, podobne do dzwonów, są zaliczane do idiofonów.

Jak się przygotować do warsztatu

Zarówno wcześniej, jak i później warto dobrze nawodnić organizm, aby ułatwić falom dźwiękowym i wibracjom przepływ przez tkanki. Dobrze mieć wygodne ubranie odpowiednio dobrane do temperatury otoczenia. Na miejscu będą maty, koce i pomoce oraz poduszeczki na oczy; można jednak wziąć swoje. Będzie również woda, jednak podobnie – można mieć swoją.

Działanie gongów

Sesje dźwiękowe pozwala doświadczyć pozytywnych skutków na wielu poziomach. Na poziomie fizycznym możemy odczuć m.in. poprawę zdrowia i nastroju, jakości snu i metabolizmu. Uruchomią się procesy regeneracyjne w tkankach. Nastąpi detoksykacja organizmu. Poprawi się przepływ płynów ustrojowych a praca narządów wewnętrznych zostanie wyregulowana. Na poziomie mentalnym uwolnimy się od stresu i napieć, wyciszymy emocje odzyskamy energię i witalność. Sesja to także okazja do przeżyć duchowych, których dostarczą nam niepowtarzalne dźwięki.

Informacje techniczne

Termin: 12.czerwca 2021

Miejsce: Szkoła Jogi Halasana, ul. Hubala Dobrzańskiego 42/44 lok.9 w Latchorzewie

Czas trwania: 1,5 h

Koszt: 40 zł.

Z uwagi na bezpieczeństwo i warunki sanitarne, w sesji może uczestniczyć ograniczona liczba osób, dlatego prosimy o rezerwację miejsca pod numerem telefonu 504 77 08 09 lub adresem e-mail: kontakt@halasana.edu.pl

O prowadzącej

Asia Romaniuk – entuzjastka jogi i harmonijnego życia z wieloletnią praktyką własną i kilkuletnim doświadczeniem nauczycielskim, absolwentka studiów Joga i relaksacja (Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie), z państwowymi dyplomami kursów masażu klasycznego oraz Mindfulness-Based Stress Reduction (Polskie Towarzystwo Mindfulness, Zuzanna Ziomecka), która swoje umiejętności pracy z dźwiękiem certyfikuje u dr Małgorzty Kronenberger.

Książki nie tylko stanowią świetną skarbnicę wiedzy i inspiracji, ale również są lekarstwem na wszelkie dolegliwości. Te słowa były tak często powtarzane, że stały się rzeczywistością. Gdy prawdopodobnie słyszymy zwrot “biblioterapia”, przychodzi nam na myśl terapia związana z książkami. Na etymologię tego słowa składają się dwa greckie wyrazy: biblion-książka oraz therapeuo – leczę. Trudno się zatem nie domyślić jaka nadrzędna funkcja kryje się pod tym zwrotem. Najprościej ujmując zadaniem biblioterapii jest wykorzystanie lektury książek jako środka leczniczego. Dziś na naszym blogu artykuł Moniki Oklesińskiej, który powstał w ramach Akademii Zdrowego Seniora, którą nasza Fundacja Aktywni Dłużej realizuje wspólnie z Katedrą Terapii Zajęciowej Wydziału Rehabilitacji Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie.

Każdy z nas miał do czynienia ze słowem pisanym

Każdy z nas czytał lub miał do czynienia ze słowem pisanym, bez względu czy to z powodu przymuszenia związanego z lekturami, czy rodzicami, którzy uważali, że czytanie to najlepsza forma spędzania wolnego czasu. Literatura bez względu jak mogłaby się wydawać nudna, posiada potencjał terapeutyczny. Można mówić o tym, jak bardzo rozwijają wyobraźnie oraz w jaki sposób czytanie przyspiesza naukę w szkole. Ma również znaczny wpływ na emocje i wrażliwość odbiorców.
Jest to terapia stosowana raczej dla osób młodych, jednakże każdy niezależnie od wieku może z niej skorzystać. Przede wszystkim można się na nią natknąć w placówkach publicznych, jakimi są szkoły czy przedszkola. Są to miejsca, gdzie czytanie stanowi formę rozwijającą wrażliwość, a to ma skutki długofalowe w sferze emocjonalnej. Prowadzi bowiem do kształtowania charakteru dzieci.
Są również placówki, które wykorzystują biblioterapię we wspomaganiu osób starszych. Przede stosują ją jako formę spędzania wolnego czasu. We wspólnym czytaniu uczestniczą zazwyczaj osoby, które z przyczyn zdrowotnych nie mogą samodzielnie czytać książek, lub szybko męczy im się wzrok podczas takich aktywności. Reszta to zazwyczaj wolni słuchacze, którzy decydują się w międzyczasie na aktywności, które nie przeszkadzają innym uczestnikom w eksploracji powieści. Do takich zajęć zazwyczaj należy, układanie puzzli, rysowanie lub malowanie. Zaleca się jednak by osoby, które uczestniczą w biblioterapii skupiały się na samej historii niżeli na innych aktywnościach.

Wsparcie w terapii uzależnień

W innym przypadku można się spotkać z formą rehabilitacyjną. Ta jest stosowana dla konkretnych przypadków, zaburzeń. Można tutaj wspomnieć o nastolatkach, którzy nadużywają narkotyków. W ich przypadku biblioterapia będzie opierać się na wyborze odpowiednio dobranego tekstu do konkretnego problemu, z którym się oni mierzą oraz dyskusji na ten temat. Takie przedsięwzięcie ma zazwyczaj wywołać reakcję katharsis, co wiąże się ze swego rodzaju oczyszczeniem. Ta terapia co prawda nie usuwa w ten sposób problemów, ale za pomocą dzieła uświadamia siłę problemu oraz proponuje bądź skłania do refleksji nad możliwymi rozwiązaniami. Dodatkowo porusza, przez co można zacząć zdawać sobie sprawę z tego, czy problem dotyczył samego pacjenta czy wynikał z czegoś innego.


Dodatkowa forma profilaktyczna.

Biblioterapia sama w sobie wiąże się z wykrywaniem różnego rodzaju zaburzeń. Ma za zadanie wykrywać np. problemy z mową, ze wzrokiem, czy też słuchem. Na jej podstawie można też diagnozować inne zaburzenia takie jak zespół Aspergera, czy ADHD. Warto zauważyć, że dziecko jak i dorosły będzie zachowywać się różnie w stosunku do czytanej przez siebie opowieści. Czasem jedni będą zwyczajnie znudzeni historią, podczas gdy inni będą z wypiekami na twarzy słuchać tekstu.
Choć terapię słowem pisanym zazwyczaj prowadzi wyszkolony specjalista – biblioterapeuta, to można się spotkać z pewnego rodzaju niechęcią czytania tekstu przez jedną osobę. W momencie, jeśli terapeuta zwróci uwagę na chęć uczestnictwa w inny sposób może przydzielać im role. Dodatkowo, jeśli dyskusja dotycząca tekstu nie jest zbyt mie widziana, terapeuta zachęca podopiecznych, by napisali na kartce, co sądzą o tekście: dlaczego im się podobał lub nie, w jaki sposób na nich wpłyną. Pozwala to na wyciągniecie wniosków z literatury oraz w pewien sposób pomaga zrozumieć swoje uczucia. Jeśli na przykład tekst dotyczył historii osoby samotnej, oraz tego jak sobie z nią radzi, to osoba odczuwająca w tym momencie podobne uczucia jak postać może zrozumieć co tak naprawdę nią targa.

Terapia nie dla każdego – z pomocą przychodzi audiobook

Terapia poprzez słowo czytane jest ofertą na pewno nie dla każdego. Jednak jej metody oraz to, że może być wykorzystywana w różny sposób powodują, że książki wywołują na nas terapeutyczny wpływ. Nawet osoby nie czujący zbyt bliskiego związku z literaturą, mają szansę się do niej przekonać poprzez słuchanie czytanego tekstu, czy też samego odkrywania książek w formie audiobooków.

Bibliografia

  1. C.A.Malchiodi, Arteterapia podręcznik, Harmonia Universalis, Gdańsk 2014
  2. Koniczna E., Arteterapia w teorii i praktyce, Oficyna Wydalnicza Impuls, 2004
  3. Marek E., Arteterapia jako metoda wspomagająca pracę wychowawczą, M. Knapik, W. A. Sacher, Sztuka w edukacji i terapii, Uniwersytet Śląski, Wydział Pedagogiki i Psychologii Zakład Arteterapii, Kraków 2004