Akademia Zdrowego Seniora: budujemy dialog międzypokoleniowy
Dobrze wiemy, że w dzisiejszych czasach dzieci zaczynają spędzać coraz więcej czasu przed ekranem telefonu czy komputera. Czy można coś zrobić, aby zwracały uwagę bardziej na nas niż na elektronikę? Paulina Mroczek, studentka Terapii Zajęciowej, Wydziału Rehabilitacji warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego jest zdania, że to możliwe. Tekst powstał jako element projektu Akademia Zdrowego Seniora we współpracy Fundacji Aktywni Dłużej i warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego.
Co zrobić, aby zwrócić na siebie uwagę wnuka
- Słuchaj wnuka – rozmawiaj z nim i nie oczekuj konkretnych odpowiedzi, nakłoń go do myślenia i szukania odpowiedz.
- Wyłącz telewizor!
- Zabieraj wnuki w różne ciekawe miejsca – co może być takim ciekawym miejscem dla dzieci? Nasza okolica pobliski park lub las. Możemy tam zbierać szyszki, liście, rozmawiać o otaczającej nas przyrodzie oraz wymyślać przeróżne zadania i zabawy dla dzieci. Kto z nas znajdzie większą szyszkę, czy uda nam się rzucić celnie 10 raz w drzewo? Znalezienie liścia konkretnego drzewa. Co ciekawe jest w takich wycieczkach, że możemy zebrać kasztany, liście czy gałązki i zrobić z nich później piękne prace plastyczne. Kolejnym ciekawym miejscem dla wnuków może być pobliskie ZOO oczywiście jeśli mamy takie możliwości. Tam dzieci mogą przyglądać się zwierzętom, patrzeć, jak wygląda ich karmienie. Możemy wspólnie rozmawiać o tym co widzimy.
- Opowiadaj historie – historię ze swojego dzieciństwa, dzieciństwa rodziców, ale i wymyślone historie. Można zaproponować również wnukom, że my opowiadamy pierwszą część historii, a oni muszą ją dokończyć.
- Zadawaj pytania – co jeśli, dlaczego, gdzie? Takie pytania pobudzają kreatywność dzieci.
- Poproś wnuka o pomoc przy czynnościach domowych, gotowanie sprzątanie itp.
- Zabawy udawane – każdy z nas pamięta proste zabawy w dom, sklep czy lekarza. Są to bardzo kreatywne zabawy pobudzające wyobraźnie, a nie potrzeba przy nich zbyt wiele rzeczy. Możemy zamieniać się rolami podczas takiej zabawy co dodatkowo wpłynie na jej kreatywność. Warto pamiętać, żeby nie ograniczać się w takich zabawach np. jeśli dziecko podaje wymyśloną cenę za jakiś produkt, która jest abstrakcyjna nie musimy go z tego wyprowadzać. Można po takiej zabawie porozmawiać i ją omówić powiedzieć, co ile kosztuje w prawdziwym sklepie.
Ciekawe zabawy
- Kalambury – zabawa wszystkim dobrze znana, jednak w celu jej urozmaicenia sami możemy wymyślić hasła, jeśli dzieci jeszcze nie czytają możemy narysować znane dziecku zabawki/przedmioty. Również oprócz zwykłych kalamburów możemy zagrać w kalambury rysowane. Wtedy naszym zadaniem jest odwzorowanie hasła za pomocą rysunku
- Memory – nic nie jest tak ciekawe jak memory zrobione własnoręcznie. Wtedy już przez cały proces twórczy mamy kontakt z naszym wnukiem, pobudzamy wyobraźnie i kreatywność. Możemy stworzyć memory z ulubionymi postaciami z bajek, ulubionymi zabawkami czy zwierzętami. To od nas tylko zależy co znajdzie się na kartonikach. Oprócz powszechnie znanych memorów obrazkowych możemy stworzyć memory stymulujące zmysł dotyku i słuchu.
- Tajemnicze pudełko – zabawa polega na zrobieniu pudełka z otworem na jedną lub dwie ręce w środku umieszczamy znany dla dziecka przedmiot, wcześniej możemy je wspólnie wybrać. Zabawa ta jest doskonała już dla maluchów. Jeśli jeszcze nie są oni w stanie płynnie nazwać przedmiotów przed pudełkiem możemy umieścić kartki z narysowanymi 3 przedmiotami i wtedy dziecko ma za zadanie pokazać, który z nich znajduje się w środku.
- Rozpoznawanie smaków – zabawa pobudzająca nasz zmysł smaku. Jedyne czego potrzebujemy to różnego rodzaju owoce lub innego rodzaju jedzenie. Można przygotować razem z wnuczkiem kawałki tych owoców. Później jedna osoba zawiązuje oczy i musi rozpoznać co to za owoc.
- Robienie zdjęć z rekwizytami, przebraniami – wiele z dzieci bardzo lubi zdjęcia, możemy im wtedy zaproponować właśnie taki sposób zabawy, różnego rodzaju przebieranki czy też stworzenie własnych rekwizytów do zdjęć. Podczas zabaw możemy ustalić, że wybieramy dla siebie rekwizyty. Ustalać tematycznie jakie chcemy zrobić rekwizyty czy związane ze świętami czy urodzinami, a może karnawałowe?
- Czytanie ulubionych bajek ze zmienionymi bohaterami – wiele z dzieci ma swoje ulubione bajki, a co jeśli zmienimy postać głównego bohatera? Jego imię, wygląd, ubiór może to być bardzo kreatywne i dzieci będą miały z tego ogromną frajdę.
- Domowy teatrzyk – podczas tej zabawy sami możemy zrobić kukiełki lub skorzystać z zabawek, które są w domu. Stworzenie sceny też zależy tylko od nas. Możemy zrobić ją z kartonu i dodać kurtynę po bokach lub możemy wystawić sztukę chowając się za poduszkami. Zabawa ciekawa i znana już od dawien dawna. Może ona przynieść wiele radości i pobudzić wyobraźnie. Gdy razem z wnukiem będziemy wymyślać postacie i historię jaką chcemy odtworzyć
- Gry planszowe – istnieje wiele ciekawych gier. Warto pamiętać, że oprócz podstawowych takich jak chińczyk i warcaby jest też wiele wartych uwagi gier, które rozwijają wiele umiejętności. Paleta tych gier jest bardzo szeroka i zależy ona przede wszystkim od preferencji dziecka. Do gier planszowych, które ja najbardziej cenię i uważam, że są godne uwagi należą:
- Dixit
- Dobble
- Pomysłówka
- Tajniacy
- Rummikub
Proste eksperymenty do wykonania w warunkach domowych
- Uciekający pieprz
Co musimy przygotować do tego eksperymentu?- Talerz
- Pieprz
- Wodę
- Płyn do mycia naczyń
- Patyczki higieniczne
Opis doświadczenia
Do talerza wlewamy wodę, posypujemy go pieprzem. Patyczek higieniczny moczymy w płynie do naczyń i dotykamy powierzchni wody z pieprzem. Obserwujemy wtedy jak pieprz “ucieka” od płynu.
- Ciecz nienewtonowska
Co musimy przygotować do eksperymentu?- Miskę
- Mąka ziemniaczaną
- Wodę
Opis doświadczenia
Mieszamy mąkę ziemniaczaną z wodą, w takich proporcjach, aby dało się zrobić kulkę, ale nadal miała ona konsystencje cieczy. Uderzamy w nią mocno pięścią, a następnie powoli zanurzamy dłoń. Robimy kulkę w dłoni po czym otwieramy dłoń i obserwujemy zachowanie kulki.
- Podnoszenie wody
Co musimy przygotować do eksperymentu?- Butelka szklana
- Talerz/miska
- Woda może być zabarwiona
- Plastelina
- Świeczka urodzinowa
Opis doświadczenia
Do talerzyka przyklejamy plasteliną świeczkę urodzinową. Napełniamy go wodą (może być ona zabarwiona barwnikiem). Podpalamy świeczkę i zasłaniamy ją butelką. Obserwujemy co się dzieje. Świeczka gaśnie, a woda podnosi się w butelce. Ważne, aby nie dotykać butelką do dna naczynia.
- Malowanie na mleku
Co musimy przygotować do eksperymentu?- Talerz
- Patyczki higieniczne
- Mleko
- Barwniki spożywcze
- Płyn do mycia naczyń
Opis doświadczenia
Do talerza wlewamy mleko. Następnie wlewamy barwniki rozpuszczone w wodzie. Patyczek higieniczny moczymy w płynie do naczyń i dotykamy nim powierzchni mleka. Możemy zaobserwować jak barwniki “uciekają” w postaci okręgów od patyczka.
- Chemiczne pompowanie balona
Co musimy przygotować do eksperymentu?- Butelka najlepiej szklana
- Balon
- Ocet
- Soda oczyszczona
- Lejek
Opis doświadczenia
Do balonu przy pomocy lejka wsypujemy 2 łyżeczki sody oczyszczonej. Do szklanej butelki wlewamy ocet / objętości. Nalewamy ocet ostrożnie, aby go nie rozlać. Warto zwrócić uwagę o nieprzyjemnym zapachu octu, dlatego pamiętajmy o wietrzeniu pomieszczenia. Następnie nakładamy balon na butelkę i wsypujemy sodę do octu. Gdy zachodzi reakcje należy trzymać balon w miejscu, w którym jest on założony na butelkę.
To jedynie przykłady różnych gier zabaw i eksperymentów, warto pamiętać, że przede wszystkim liczy się nasza kreatywność. Im bardziej my jesteśmy kreatywni tym bardziej docenią to dzieci!
